Bento Monogatari werd me aanbevolen door iemand waarna ik deze korte film natuurlijk meteen moest kijken. De aanbeveler, die trouwens niets met Japan heeft, omschreef het als iets in de trant van ‘een rare Belgische vrouw geobsedeerd door Japanse dingen en haar man die er aan onderdoor gaat’. Heeft hij gelijk? Nou en of.

Bento Monogatari

Ben je een beetje bekend met de Japanse cultuur, dan is Bento Monogatari waarschijnlijk nog leuker (ofja, interessanter) om naar te kijken. Ik heb er erg van genoten, en het is niet voor niets dat de korte film van Pieter Dirkx vertoond werd op het Cannes Filmfestival.

Bento Monogatari gaat over Yvonne die vlucht in de Japanse cultuur en haar man Frank, die het eigenlijk niet meer aan kan zien en stiekem een oogje heeft op zijn mannelijke collega Gunther.

Maneki-neko

Het verhaal begint met een maneki-neko (een gelukskat, letterlijk een lokkende kat) en het hypnotiserende geluidje dat hij maakt terwijl hij geluk binnen harkt. De kat staat op het aanrecht in de keuken, waar je ook een washand in de vorm van een eend en een pandadoosje ziet staan. Qua schattigheid gaat het al de goede kant op.

Yvonne, de weaboo

Dan loopt Yvonne binnen. Ze loopt langs de robot PEN die vrolijk ohayou gozaimasu (goedmorgen) roept. Hier dacht ik nog ‘cool, die robot wil ik ook hebben’. Ik bedacht me later. Yvonne heeft een uniform aan, normaal alleen gedragen door Japanse middelbare scholieren. De radio gaat aan, waarschijnlijk op haar standaard cd met Noh/Enka muziek.

Ondertussen wordt Frank wakker door het geluid op jawel, een futon. Al denk ik eerder dat het gewoon een matras op de grond is. Frank heeft geen zin in de dag. Hij kijkt naar zijn trouwfoto, waar Yvonne nog ‘normaal’ op staat.

Gefermenteerde bonen en rijst met rauw ei

“Itadakimasu,” zegt Yvonne tegen haar man, die er geen bal van snapt. Ondertussen wordt de tafel gedekt. Itadakimasu betekent letterlijk ‘ik neem dit nederig tot me’ maar is vrij te vertalen naar eet smakelijk. Wat staat er op het menu? Nattou (gefermenteerde bonen, gatver), een appeltje gesneden in rare figuurtjes, tamagokake gohan (rijst met een rauw ei), vis, blauwe smurrie met een rietje en gele dingetjes met gezichtjes.

Frank krijgt nog minder zin in de dag terwijl hij door de vieze plakkerige nattou roert en zijn fruit en rijst eet. De vis laat hij staan, wat hij beter ook met de blauwe smurrie in het glas had kunnen doen want zijn tong kleurt blauw. Ik weet niet waar onze Yvonneke het blauwe goedje vandaan heeft gehaald, maar in Japan heb ik het gelukkig nooit gevonden.

Kyaraben

Frank gaat naar zijn werk (met blauwe mond) en Yvonne vermaakt zich met het geluid van een pannendeksel. Op het werk opent Frank met tegenzin zijn lunch. En jawel hoor, het is een kyaraben. Een kyaraben is een afkorting van character bento, wat een lunch-/broodtrommel met schattige dingetjes erin betekent. Harstikke leuk, maar niet voor een volwassen man. Frank heeft nu nog minder zin in de dag (als dat al kon) en gooit zijn lunch weg.

Op de werkplaats komt Gunther die hem even aanraakt aan zijn lippen, omdat die nog knalblauw zijn. Frank is helemaal de kluts kwijt en heeft overduidelijk de hots voor zijn collega.

Frank heeft er genoeg van

Ondertussen oefent Yvonne katakana in haar Japanse huiskamer (waar ik toch best wel jaloers op ben). Maar Yvonne vindt de kamer nog niet Japans genoeg, dus zaagt ze na wat zenuwpezen de tafelpoten af. Daarna poogt ze ichigo daifuku te maken met behulp van Cooking with Dog (Of: cuukingu wizzu doggu op z’n Engrish). Tot haar grote frustratie lukt dit niet. De waarschuwing dat mochi ekusuturiemuli sutikkie is negeert ze dan ook compleet.

‘s Avonds begint Frank dan eindelijk tegen te sputteren. Hij vind het financieel niet zo leuk dat Yvonne bijna 100 volumes van Cowboy no Kokuhaku (de (liefdes)verklaring van de cowboy) heeft besteld, een manga over een biseksuele cowboyvampier die in de ruimte tegen dino’s vecht. Een rondje Googlen vertelt mij dat de manga niet bestaat. Ook de Japanse snacks zijn te duur. Frank wil worst met aardappelen.

Vervolgens vindt er een aardbeving plaats. Geen echte, maar eentje die de gemoedstoestand van Yvonne weergeeft. De maneki-neko stopt met geluk binnen harken.

Culturele referenties

Dit zijn de eerste 10 minuten van Bento Monogatari. Vervolgens krijgt Frank dag na dag kyaraben, waarna uiteindelijk de bom barst… Het laatste kwartier mag je zelf kijken en zelf beslissen wat je er van vindt. Dirkx slaagt er uitstekend in om deze tak van cultuur weer te geven zonder dat het te veel wordt.

Het kleurgebruik en de mooie rustige beelden maken deze short tot een echte prachtplaat. Ik heb in ieder geval nog nooit gedacht dat afval mooi kan zijn. Voor mij is dit een absolute topper en een must see, ook al hou je niet van de extremere kant van het ‘weaboo’ zijn.

Nog enkele referenties naar Japan en de cultuur:

• Frank krijgt op een gegeven moment een bloedneus, dit betekent in Japan dat je aan perverse dingen denkt.
• Het tweede personage van Yvonne is een Gyaru
• Het derde personage van Yvonne is een Geisha
• Als Frank de boterhammen van Yvonne opeet, speelt er een liedje op de achtergrond. In het liedje zingen ze ‘Furanku wa jibun no shita koto wo koukai suru no darou’ wat ‘Zal Frank spijt hebben van de dingen die hij heeft gedaan?’ betekent.
• Onder de boterhammen staan de kanji 遺恨 (ikon) wat wrok of wraakzucht betekent.
• Gunther heeft een shirt aan met een vos er op. In Japan staat de vos symbool als beschermer van rijst. Maar er zijn ook slechte vossen, die de gedaante van mensen aan nemen om vervolgens je huis leeg te stelen en jawel – je eten op te eten.
• Yvonne eet haar sushi met de hand, wat de ‘echte’ manier van sushi eten is.

Heb ik nog wat referenties gemist? Laat het weten! Wat vond jij van Bento Monogatari?